Als je kat nierfalen heeft, betekent dit dat de nieren van je kat hun werk niet meer goed kunnen doen. In het lichaam spelen de nieren een hele belangrijke rol. Nieren reguleren niet alleen de vochtbalans, maar voeren ook giftige afvalstoffen af en zorgen ervoor dat de belangrijke stoffen in het bloed blijven. De nieren hebben een enorme reservecapaciteit, dit houdt in dat zelfs beschadigde nieren hun taak heel goed uit kunnen voeren. Pas als meer dan 70 procent van de nieren kapot is, kunnen de nieren niet meer goed functioneren. Nierfalen komt zeer regelmatig voor bij katten, vooral oudere katten hebben last van deze aandoening. Grofweg kan nierfalen ingedeeld worden in twee categorieën; acuut nierfalen en chronisch nierfalen. De behandeling en prognose verschilt erg in beide gevallen, in dit artikel wordt ingegaan op de acute vorm.
Bij acuut nierfalen is, in een zeer korte tijd, een groot deel van de functie van de nieren verloren gegaan. Het ontstaan van acuut nierfalen kan verschillende oorzaken hebben. Nierfalen kan ingedeeld worden in drie grote groepen; pre-renaal nierfalen, renaal nierfalen en postrenaal nierfalen. Renaal betekent nier. Dus de oorzaak ligt vóór de nier, in de nier of ná de nier. Bij pre-renale oorzaken (oorzaken die vóór de nier liggen) krijgen de nieren vaak te weinig bloed. Dit kan komen door uitdroging of door hartfalen. Doordat de nieren minder goed doorbloed worden, krijgen ze ook minder zuurstof. De cellen van de nieren zullen hierdoor sterven.
Renaal nierfalen wordt meestal veroorzaakt door giftige stoffen (bijvoorbeeld koelvloeistof), infecties en immuungemedieerde aandoeningen. Dit zijn aandoeningen waarbij het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt. Er worden immuuncomplexen gevormd die vastlopen in de nier en er op die manier voor zorgen dat een deel van de nier niet meer (goed) doorbloed wordt.
Bij post-renaal nierfalen is er vaak sprake van een afsluiting van de urineafvoer. Dit ontstaat vaak door blaasgruis en/of blaasstenen.
Vaak zijn katten met acuut nierfalen plotseling heel ernstig ziek. De nieren zijn erg gezwollen en pijnlijk. Hierdoor kan je kat een vermindert bewustzijn hebben (zelfs richting comateus) en enorm pijnlijk reageren bij aanraking van met name de buik. Je kat kan braken, sloom zijn en/of geen urine meer produceren. Als er dan urine komt kan deze rood zijn, heel sterk ruiken en er troebel uitzien. Als je dierenarts dan urineonderzoek doet, zal hij/zij gestorven niercellen kunnen vinden. Hij/zij zal ook stenen of gruis kunnen zien als dit de oorzaak is van het acute nierfalen.
De diagnose wordt gesteld na een lichamelijk onderzoek, een urineonderzoek en vaak een bloedonderzoek. Dit bloedonderzoek is vaak meer om te bepalen hoe de algemene toestand is van je kat en of het noodzakelijk is om hem/haar op te nemen en te behandelen of dat de behandeling thuis kan plaats vinden. Aanvullend kan je dierenarts kiezen om een echo te maken om de nieren in beeld te brengen.
De eerste behandeling bestaat uit het zo snel mogelijk wegnemen van de oorzaak. Alle medicijnen die mogelijk schadelijk zijn voor de nieren, moeten gestopt worden. Vaak wordt er gekozen om je kat een infuus te geven om de nieren weer ‘op gang’ te laten komen. Afhankelijk van de oorzaak zal er eventueel een specifieke behandeling ingezet worden. Bepaalde medicijnen bij hartfalen bijvoorbeeld of bepaald voer bij blaasgruis.
Je kat kan herstellen van acuut nierfalen. In sommige gevallen is dit een volledig herstel van de functionaliteit van de nieren, in sommige gevallen is dit een gedeeltelijk herstel. Zoals eerder gezegd, moet er 70 procent van de nieren aangetast zijn voordat je verschijnselen ziet. Dus zelfs bij een gedeeltelijk herstel zal je kat vaak geen last meer hebben van het nierfalen.
Het herstel is afhankelijk van de volgende factoren; Kan de oorzaak van het acute nierfalen weggenomen worden? Heeft je kat de eerste periode tussen het ontstaan van de schade en het begin van het herstel overleeft? En als laatste is het raamwerk van de nieren aangetast? Als dit niet zo is, dan is de kans op volledig herstel groter.