Myxomatose is een ernstige ziekte die regelmatig voorkomt bij wilde konijnen, maar ook tamme konijnen kunnen myxomatose krijgen. Gelukkig komt myxomatose weinig voor bij gezelschapskonijnen, in vergelijking met bijvoorbeeld wilde konijnen.
Myxomatose wordt veroorzaakt door een virus, het poxvirus. Dit virus is zeer resistent, dit betekend dat het heel goed kan overleven buiten een dier en in verschillende omstandigheden. Sommige virussen gaan gemakkelijk dood door bijvoorbeeld ontsmettingsmiddelen, warmte of juist kou. Dit virus niet.
Bij wilde konijnen wordt dit virus vaak door direct contact overgedragen. Het virus kan ook overgedragen worden door bijvoorbeeld muggen en de konijnenvlo. Ook kan het virus bijvoorbeeld aan een doorn van een struik zitten en op die manier je konijn infecteren. De overdracht van myxomatose naar tamme konijnen gebeurt veel door bloedzuigende insecten (vlooien en muggen). Deze insecten zijn vooral in de nazomer en herfst actief, vandaar dat de meeste gevallen van myxomatose bij gezelschapskonijnen zich in die periode voordoen.
Het virus komt je konijn binnen via wondjes in de huid, een stekend insect maakt dit wondje al. Ook een wondje door bijvoorbeeld een doorn kan ervoor zorgen dat myxomatose binnen kan komen.
Zodra het virus via een wond binnen is, gaat het zich verspreiden. In eerste instantie is dit naar inwendige organen, zoals de longen. Van daaruit kan het virus in tweede instantie verspreiden naar de huid. Vooral het gebied rond de ogen, oren, neus en anus wordt aangetast. Klassiek kan myxomatose herkent worden aan de dikke oogleden, dikke lippen, gezwollen neus, gezwollen oren en zwelling onder de staart. Een geïnfecteerd konijn verslechterd vaak heel snel. Andere symptomen zijn; minder alert, koorts en waterige tot etterige uitvloeiing uit de ogen. De eetlust blijft meestal goed. Helaas is het ziekteverloop meestal heel acuut en sterven de dieren binnen een paar dagen nadat de eerste symptomen zijn waargenomen.
Er bestaat ook een meer chronische vorm van myxomatose. In dit geval zal je konijn alleen tijdelijk wat benauwdheid laten zien. Soms wordt dit gevolgd door hele kleine bultjes aan de binnenkant van de oren en rond de anus. Eventueel kunnen er ook knobbeltjes op de oogleden zitten, maar dit is niet altijd zo.
Heel zelden komt er myxomatose voor waarbij een konijn alleen maar ademhalingsproblemen laat zien (amyxomateuze myxomatose). Deze vorm wordt niet overgedragen door stekende insecten en wordt daarom dus minder vaak gezien bij gezelschapskonijnen. Deze vorm wordt overgedragen door inademing van het virus. Deze vorm van myxomatose leidt tot een ernstige longontsteking die verergert wordt door Pasteurella.
Helaas overlijdt bijna 100 procent van de dieren met een acute myxomatose. De enige mogelijkheid is om met je konijn naar de dierenarts te gaan en zoveel mogelijk ondersteunend te behandelen. Soms is het in het beste belang van je konijn om toch te kiezen voor euthanasie.
De chronische vorm is vaak beter te behandelen. Het kan wel weken duren voordat je konijn volledig genezen is. Ook bij de chronische vorm wordt er vooral ondersteunend behandeld. Vaak is antibiotica nodig om eventuele bijkomende infecties te onderdrukken. Door de zwelling aan de oogleden is het vaak lastig voor de konijnen om te zien, daarom moet eten en drinken vooral in de buurt van je konijn staan. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat je konijn voldoende eten binnenkrijgt, desnoods moet je hem/haar dwangvoeren. Ook pijnstilling is noodzakelijk.
Gelukkig is myxomatose vrij gemakkelijk te voorkomen. Op het moment dat er veel stekende insecten aanwezig zijn, is het belangrijk maatregelen te nemen. Je kan bijvoorbeeld een horrengaas spannen voor het hok van je konijn of werken met stoffen die insecten weren. Let er bij deze middelen goed op dat ze niet schadelijk kunnen zijn voor je konijn! Daarnaast is een goede vlooien-bestrijding ook heel belangrijk.
Als derde punt is er de vaccinatie. De vaccinatie tegen myxomatose is gecombineerd met een vaccin tegen VHD (Viraal Hemorragisch Syndroom). Deze vaccinatie moet jaarlijks herhaald worden. Beide aandoeningen komen vooral voor in de zomer en herfst, daarom is het belangrijk je konijn zo vroeg mogelijk in het voorjaar te enten. Het enten van konijnen mag al vanaf vijf weken leeftijd. Het advies is om je konijn zo snel mogelijk na aankoop te laten enten, als dit nog niet gebeurt is. Zeker konijnen die buiten zitten, of wel eens buiten komen, moeten goed geënt worden.