Syfilis bij het konijn is een besmettelijke ziekte. Het wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema cuniculi. Deze bacterie komt alleen voor bij konijnen en is dus niet besmettelijk voor andere dieren of mensen. De syfilis die bij mensen voorkomt, wordt veroorzaakt door een andere bacterie. Ongeveer een kwart van de konijnen in Nederland heeft wel eens last van syfilis. Echter, door het grote aantal dragers is dit lastig met zekerheid te zeggen. Syfilis komt regelmatig voor bij fokkers en daar dien je rekening mee te houden bij de aanschaf van een konijn.
Syfilis is een geslachtsziekte, dit betekend dat het wordt overgedragen door seksueel contact tussen konijnen. Jonge konijnen kunnen tijdens de geboorte besmet raken. Daarnaast kan er ook overdracht plaats vinden door direct contact van de neuzen van konijnen. Dit kan alleen als ook de snuit en lippen ontstoken zijn.
Gelukkig kan de bacterie niet in de omgeving overleven en dus kunnen konijnen elkaar alleen besmetten door direct contact. Veel konijnen raken geïnfecteerd tijdens de geboorte, of als er een nieuw konijn bij komt.
Sommige konijnen zijn dragers van de bacterie. Dit betekend dat ze zelf niet ziek worden, maar de bacterie wel over kunnen dragen. Dragers kunnen wel ziek worden zodra het afweersysteem minder goed werkt. Dit kan door bijvoorbeeld stress of door een andere ziekte komen.
Na een besmetting duurt het ongeveer 3-6 weken voordat je voor het eerst verschijnselen ziet bij je konijn. De bacterie zit in de slijmvliezen. In eerste instantie zal er een rode verkleuring en zwelling van de geslachtsorganen en de anus optreden. Dit kun je alleen zien als je je konijn regelmatig controleert. Daarna kunnen er wondjes en blaasjes ontstaan in dat gebied, soms zelfs met korsten. Doordat een konijn de blindedarmkeutels rechtstreeks uit de anus eet, raakt de neus ontstoken. Daarna zal een konijn zich wassen en op die manier kan het de bacterie vanuit de neus naar de ogen brengen.
Syfilis kan heel erg lijken op myxomatose, al verloopt myxomatose vaak veel sneller en ernstiger dan syfilis. Syfilis kenmerkt zich daarentegen vooral door korsten, terwijl myxomatose zich kenmerkt door zwelling. Bij twijfel moet je altijd langs je dierenarts, myxomatose is een hele ernstige ziekte!
Niet ieder konijn wordt ziek als die besmet raakt met de bacterie. Konijnen met een goed werkend immuunsysteem kunnen de ziekte zelfstandig bestrijden en zullen dus geen verschijnselen vertonen. Soms blijven de dieren dan wel de bacterie bij zich dragen en kunnen ze op een later moment alsnog ziek worden.
De enige mogelijke behandeling is antibiotica. Dit omdat syfilis wordt veroorzaakt door een bacterie. In hele milde gevallen gaat de syfilis soms vanzelf over. In veel gevallen zorgt de syfilis er echter voor dat je konijn minder graag wil eten, op dat moment is het noodzakelijk om je konijn daarin te ondersteunen door hem/haar te dwangvoeren.
Ook antibiotica houdende oogzalf en wondzalf wordt wel eens gebruikt. Dit kan op de ogen en wonden van je konijn gesmeerd worden om de bacterie sneller te doden. Soms kan het zinvol zijn om ontstekingsremmers en pijnstillers te geven, maar dit is altijd afhankelijk van hoe ernstig de infectie is en hoe de toestand van je konijn is.
Na ongeveer 10 dagen behandelen zijn de meeste konijnen al heel erg opgeknapt. Na 4 weken behandeling is het konijn pas echt genezen. In sommige gevallen komt de ziekte binnen korte tijd weer terug. Je moet dan opnieuw beginnen met behandelen.
Bijna alle konijnen zullen herstellen van deze ziekte, maar ze kunnen het altijd weer opnieuw krijgen. Verstandig is om alle hokgenoten, ook als deze niet ziek zijn, tegelijkertijd te behandelen. Op deze manier wordt de kans dat je konijn zichzelf opnieuw infecteert kleiner. Ook de kans dat je andere konijnen ziek worden, wordt op die manier kleiner.
Om de ziekte zoveel mogelijk te voorkomen, is het belangrijk om stress en ziekte zoveel mogelijk te vermijden. Denk hierbij aan goede huisvesting en vaccinaties. Ook verhuizingen of veranderingen aan het hok kunnen stress veroorzaken, dat zijn de momenten waarop je je konijn extra goed in de gaten moet houden. Als je een nieuw konijn bij je oude konijn wilt zetten, zorg er dan voor dat je zeker weet dat het nieuwe konijn gezond is. Syfilis is niet altijd te voorkomen, maar gelukkig wel goed te behandelen.