Abcessen zijn ingekapselde ontstekingen. Een abces kan ontstaan vanuit een wond. Als de wond geïnfecteerd raakt, kan deze infectie zorgen voor een abces. Abcessen worden zeer vaak gezien bij konijnen. Ze kunnen optreden in de kaak of op het lichaam. In dit stuk zal ingegaan worden op abcessen die ontstaan bij konijnen op andere plekken dan in de kaak.
Er zijn twee bacteriën die een grote rol spelen in het ontstaan van abcessen bij konijnen, Staphylococcus aureus en Pasteurella multocida. Deze twee bacteriën zijn zogenoemde commensalen. Dit betekend dat ze altijd in de omgeving aanwezig zijn.
Meestal ontstaan abcessen als gevolg van bijtwonden, maar ook andere wonden kunnen een oorzaak zijn. Bijvoorbeeld als je konijn zich heeft verwond aan iets scherps in huis, in zijn/haar hok of in de tuin. Maar ook stro kan wondjes veroorzaken. Ook ontstoken voetzolen kunnen leiden tot de vorming van abcessen. Een lage weerstand van je konijn maakt dat je konijn gevoeliger is voor infecties.
In het begin van de vorming van een abces, zal je niet veel aan je konijn opvallen. Zodra het abces groter wordt, zal je het kunnen voelen/zien. Een abces bij een konijn zal je vaak kunnen herkennen aan een verdikking in de huid. Deze massa is stevig en voelt hard aan. Het abces is meestal niet pijnlijk of warm. Ook koorts komt weinig voor bij konijnen met abcessen door bacteriën. Als een abces open is, komt er pus uit. Dit is dik en gelig.
Het behandelen van abcessen bij konijnen is lastiger dan het behandelen van abcessen bij bijvoorbeeld honden. Dit is omdat de pus in een abces bij een konijn veel dikker is dan bij andere diersoorten. Het afvoeren van de pus door een buisje (draineren) is hierdoor lastig en vaak een slecht idee. De opening waardoor er gedraineerd zou worden zorgt namelijk eerder voor nieuwe infecties dan dat het je konijn helpt.
De beste behandeling van een abces bij konijnen is het weghalen van abces inclusief het kapsel. In hoeverre dit mogelijk is, is heel erg afhankelijk van de grootte van het abces, maar ook van de locatie. Na het weghalen van het abces, zal de huid van je konijn gehecht moeten worden. Antibiotica is nodig om te voorkomen dat het abces weer terugkomt. Om te bepalen welke antibiotica het beste zijn, is het belangrijk te weten welke bacterie het abces veroorzaakt hebben. Je dierenarts zal hier onderzoek naar moeten doen (een antibiogram).
Soms is het niet mogelijk om op een bepaalde plek het abces helemaal weg te halen (bijvoorbeeld als het abces op de kop van je konijn zit). Daarom wordt er in sommige gevallen gekozen voor het openleggen van het abces. Het abces wordt dan niet verwijderd, maar geopend. Hierna dient het opengelegde abces enkele dagen lang regelmatig gespoeld te worden en moet je de wond goed in de gaten houden. Ook in dit geval zal je antibiotica meekrijgen voor je konijn.
Sommige dierenartsen plaatsen een ‘antibioticabead’. Dit is een soort tablet wat antibiotica bevat. Je dierenarts zal het abces van je konijn openmaken en spoelen. Hierna wordt dit tablet achtergelaten in het abces en wordt het abces juist dicht gemaakt. Op die manier wordt de antibiotica ‘opgesloten’ in het abces. Hierna hoef je geen extra medicijnen meer aan je konijn te geven. Deze techniek wordt nog niet heel veel toegepast in Nederland, maar kan in sommige gevallen uitkomst bieden. Bijvoorbeeld als het abces zich op een plek bevind waar het niet geheel verwijderd kan worden.
Je moet zoveel mogelijk zien te voorkomen dat je konijn zich kan verwonden. Zorg er dus voor dat als je je konijn los in huis of buiten laat lopen, dat hij/zij zich nergens aan kan beschadigen. Let erg op spijkers die ergens uitsteken. Bekleding van banken en/of stoelen kan geniet zijn, ook deze nietjes kunnen zorgen voor beschadigingen bij je konijn.
Als je meerdere konijnen hebt, dien je erg goed in de gaten te houden dat ze niet met elkaar gaan vechten. Agressie onder konijnen kan zorgen voor wonden en abcessen. In sommige gevallen is het dan beter om je konijnen apart van elkaar te huisvesten.
Om de weerstand van je konijn goed te houden is het verstandig je konijn regelmatig te laten controleren door een dierenarts en te zorgen voor de nodige entingen. Het voorkomen van andere infecties is natuurlijk altijd belangrijk.
Om kaakabcessen te voorkomen moet je zorgen voor goed voedsel. Hierover kun je meer informatie vinden bij de gebitsproblemen bij konijnen.